Jak zagęścić beton?
Na wytrzymałość i trwałość elementów betonowych wpływa między innymi jakość betonu (dlatego najlepiej wybrać mieszankę pochodzącą od renomowanego producenta, bo jakość zależy od projektu, prawidłowej specyfikacji i procesu produkcji) oraz sposób zagęszczenia betonu. Od zagęszczenia zależy osiągnięcie odpowiedniego poziomu wytrzymałości oraz trwałości elementów betonowych i żelbetonowych. Pamiętać należy, że zagęszczenie wprawdzie jest istotnym, ale tylko jednym z kilku czynników niezbędnych do zapewnienia niezawodności konstrukcji, wśród innych wymienia się na przykład sposób wbudowania i pielęgnację betonu.
Zagęszczanie mieszanki betonowej może być wykonane:
- ręcznie, co jest rzadko stosowane (głównie tylko przy mieszankach o konsystencji ciekłej) i polega na sztychowaniu np. prętem stalowym
- mechanicznie za pomocą specjalnych maszyn – wibratorów wgłębnych (buławowych), wibratorów zewnętrznych, listw wibracyjnych, które stosowane są również na małych budowach
Dawniej zagęszczanie świeżego betonu odbywało się z użyciem drewnianych ubijaków i metalowych prętów (dziobaki). Obecnie na budowach dominują urządzenia, a ręczne sztychowanie jest wspomagające, np. przy niewielkim betonowym elemencie.
Zagęszczanie mieszanki betonowej wibratorem
Podczas zagęszczania betonu metodą mechaniczną należy upewnić się, że nie pozostawiło się przestrzeni niedowibrowanych. Przy zagęszczeniu betonu w deskowaniu należy uważać na naroża oraz ich powierzchnie, które przylegają do deskowania. W przypadku większych elementów praca wibratorem powinna być przeprowadzona warstwami, które nie powinny być grubsze niż 15-20 centymetrów. Betonowanie wokół betonowych słupów i ścian żelbetonowych może wymagać ostukiwania deskowania młotkiem z drewnianym obuchem.
Przy zagęszczaniu mieszanki za pomocą wibratorów wgłębnych należy pamiętać o kilku zasadach:
- Nie wolno dotykać pracującą buławę zbrojenia.
- Nie wolno przemieszczać (transportować) mieszanki betonowej za pomocą wibratorów, ponieważ powoduje to jej segregację.
- Buławę należy szybko wprowadzić w mieszankę, następnie ją wyjmować z szybkością umożliwiającą zamknięcie przestrzeni po niej.
- Przy betonowaniu elementów warstwami, wibrator należy zagłębić w poprzednią warstwę celem połączenia obydwu.
- Nie należy wibrować betonu, który rozpoczął już proces twardnienia/wiązania.
- Należy pamiętać, że efektywna średnica pracy wibratora wgłębnego zazwyczaj jest równa dziesięciokrotności jego średnicy. Powstałe okręgi podczas pracy powinny na siebie nachodzić, umożliwiając dogęszczenie całej objętości betonu.
Efektywność wibrowania zależy od konkretnych czynników, takich jak: skład mieszanki betonowej, częstotliwość i amplituda drgań oraz czas wibrowania. Parametry wibrowania powinny być tak dobrane, aby zachować jednorodność mieszanki i wyeliminować zjawisko segregacji składników mieszanki czy wprowadzenia zbyt dużej ilości powietrza.
Dlaczego należy beton zagęszczać?
Mieszankę betonową należy w czasie układania odpowiednio zagęszczać, aby osiągnąć dokładne wypełnienie deskowania i prawidłowy kontakt betonu ze stalą zbrojeniową. Czynność ta usuwa nadmiar powietrza, który zmniejsza szczelność (umożliwiona dyfuzja dwutlenku węgla i środków chemicznych, destrukcyjnie wpływających na beton), jak i wytrzymałość betonu. Dzięki temu zabiegowi beton będzie trwalszy, mocniejszy, szczelniejszy i bardziej odporny na ujemne temperatury.
Zagęszczanie betonu wokół prętów zbrojeniowych sprawia, że elementy dobrze się ze sobą łączą, na dodatek beton chroni stalowe pręty przed korozją.
